KİMYON
Latince ismi Cuminum cyminum olan kimyon, Mayıs-Haziran aylarında çiçek açar ve Temmuz’da olgunlaşır. Meyvesi köşeli, oval şekilli, 4-5 mm boyundadır. Kendine has bir kokusu olan kimyonun meyveleri sabit ve uçucu yağ, tanen ve reçine içerir.
Tam anlamıyla bir demir deposu olan kimyon, vitamin ve mineraller açısından oldukça zengin olan bir bitkidir. Kimyon tohumu, yüksek oranda kalsiyum, potasyum, magnezyum içerir. A, B12, B6, C ve D vitaminleri açısından da ideal bir kaynaktır. Aminoasitler, protein, karbonhidrat açısından da zengin olan kimyon, lifli bir besindir.
Ülkemizde Ege ve Karadeniz Bölgesinde kültür olarak yetiştirilen kimyonun,Frenk kimyonu denen, Carum carvi diye bir türü de vardır. Daha çok çam ormanlarının altında yetişir. Toros dağlarının Mersin/Adana kesiminde yetişen türüne sıra ismi verilir. Adana, Tarsus ve Mersin bölgelerinde baharat olarak kullanılır ve satılır.
Milattan önceki dönemde kimyonu en fazla Yunanlılar ve Romalılar kullanırmış. Hatta öyle ki Yunanlıların yemek masalarında bizim bugünkü tuz ve karabiberliklerimiz gibi özel bir kimyon kutuları olurmuş. Kimyonu o denli bol kullanıyorlarmış ki, cimriliği kimyon kullanımıyla tarif eder olmuşlar. Cimri bir insana, 'kimyon tanesini bölen' anlamına gelen kyminopristes diyorlarmış!
Romalıların ise, kabuklu deniz hayvanları için kullandıkları çok özel sosu; bal, sirke, maydanoz, nane, karabiber ve bol miktarda kimyondan oluşuyormuş. Aynı karabiber gibi kimyon da para yerine geçermiş ve vergi ödemeleri kimyonla yapılabilirmiş.
Yemeklere tat vermesiyle ünlü kimyonun en önemli özelliği spazm çözücü ve gaz söktürücü olmasıdır. Özellikle midede şişkinlik hissi, sindirim güçlüğü gibi hazımla ilgili sorunlarda ve iştahsızlıkta kullanılır. Amacına göre, iştah açıcı ve gaz söktürücü olarak kullanıldığında yemeklerden yarım saat önce, sindirim güçlüğünde kullanıldığında ise yemeklerden sonra içilmesi önerilir.
Kimyon çayı: Aktardan alınan olgun tohumlardan 1-2 tatlı kaşığı bir bardağa konur, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp üzeri kapatılarak 10-15 dakika demlendirilirGünde iki kez sabah ve akşam yemeklerinden önce birer bardak içilir. Bu çay ayrıca hafızayı güçlendirir ve depresyon tedavisinde etkilidir. Stres ve gerginliğe iyi gelir, sakinleştirir ve gerginliğinizi alır. Gece yatmadan birkaç saat önce içilen bir fincan kimyon çayı, daha rahat uyumanızı sağlar.
Kimyonun diğer faydaları;
• Midevidir: iştahı açar ve sindirimi kolaylaştırır.
• Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür.
• Diyareyi hafifletici etkisi vardır.
• İdrar söktürücüdür.
• Sinirleri uyarır
• Terletici etkisi de bulunmaktadır